Ga naar hoofdinhoud

Dodenherdenking Duinrust: belangstelling blijft groeien

Dat de Dodenherdenking kan rekenen op een groeiende belangstelling geldt ook voor Beverwijk. De herdenking op Duinrust is daarvan het meest treffende voorbeeld. Ruim 250 belangstellenden kwamen woensdag 4 mei naar de begraafplaats aan de Bankenlaan om te herdenken, om samen twee minuten stil te zijn.

De aula en koffiekamer van Duinrust waren te klein om alle bezoekers te kunnen herbergen. De Stichting 4 mei Beverwijk (verantwoordelijk voor de bijeenkomsten op het Stationsplein, Westerhoutplein en Duinrust) streeft er elkaar jaar naar om een goed en gepast programma voor te bereiden.
De jaarrede (Bekijk de jaarrede hier) was van kapitein Ria Schuitert van het Leger des Heils Kennemerland, de muziek van het Tata Steel Orkest onder leiding van Marije Koopmans. Op het grasperk, even voor de klok van achten, las Beverwijker Giel Brantjes de brief voor die hij – en andere vrienden en bekenden – ontving van de Joodse Beverwijker Giel Pais. Een ontroerende afscheidsbrief van 2 augustus 1942, die hij eindigde met de woorden: ‘Tot een goed weerzien in de Wijk’.
Giel Pais werd op 30 september van dat jaar vermoord in de gaskamers in het nazivernietigingskamp Auschwitz.

Gedichten

Dat meer en meer jongeren de herdenkingen bijwonen, bleek ook uit het groeiend aantal scouts dat een rol speelt op de vierde mei. Tientallen scouts, van de Admiraal van Kinsbergengroep, Die Wijcker Duinjaghers en Wiawaha, stonden op Duinrust bij de oorlogsgraven en op het grasperk, tijdens de 2 minuten stilte, keurig op een rij. Leerlingen van basisschool De Wilgeroos, Bethelschool en het Kennemer College lazen zelfgeschreven gedichten voor bij respectievelijk het razziamonument, het bevrijdingsmonument en op Duinrust.

(Bekijk de gedichten hier)

De 4de mei begon ’s morgens op het Stationsplein, bij de muurplaquette ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de razzia op 16 april 1944; 486 Beverwijkers en Velsen-Noorders werden die dag door de nazi’s opgepakt, waarvan er 65 niet terugkeerden. Het college van B & W was voltallig aanwezig (ondermeer burgemeester Freek Ossel en wethouder Tim De Rudder legden een krans) en er was een delegatie van de gemeente Velsen: de wethouders Arjen Verkaik en Ronald Vennik legden een krans. Namens het Comité 4 en 5 mei Velsen legden Wesley van der Knaap en Rodrigo Cruz Linde een bloemstuk, net als Luuk Lindeboom namens de SP Velsen. Het ‘Lied van de Razzia’ werd, net als in voorgaande jaren, ten gehore gebracht.

Arthur Warburton

Bij het bevrijdingsmonument op het Westerhoutplein, traditioneel dè plek waar de meeste kransen en bloemen worden gelegd, was ook dit jaar een grote opkomst.
Net als op het Stationsplein verwelkomde ook hier stichtingsvoorzitter Teun-Jan Tabak alle aanwezigen en memoreerde hij de afwezigheid van Spike, de Britse veteraan Arthur Warburton.
‘Wie wij hier, dit jaar moeten missen, is Arthur Warburton, één van de bevrijders van onze stad. De inmiddels 97-jarige Brit was actief bij de bevrijding van Beverwijk in 1945. De jaren gaan tellen, maar hij laat ons groeten’, aldus voorzitter Tabak.

Leerlingen van de Bethelschool, die het monument van Gerrit Bolhuis hebben geadopteerd, legden er bloemen en lazen zelfgeschreven gedichten voor: Julian, Roma, Nina, Floor (7A) en Eva, Jade, Manon, Senna en Marit (7B).

Ook hier legden burgemeester Freek Ossel en wethouder Tim De Rudder een krans. Net als vertegenwoordigers van alle politieke partijen, Nel Souwer en diaken Marcel de Haas van de Raad van Kerken IJmond-Noord, van de Turkse gemeenschap in Beverwijk en de gezamenlijke scouts. Namens de Stichting 4 mei Beverwijk legden Carli Bilars-Don en Wim Spruit een

krans, net zoals zij dat eerder op het Stationsplein deden.

Bezwaarde dag

De live door Radio Beverwijk uitgezonden bijeenkomst op de begraafplaats was indrukwekkend. Voorzitter Teun-Jan Tabak, die met name burgemeester Freek Ossel en diens echtgenote Marianne Harten verwelkomde: ‘De afgelopen maanden zijn we in Beverwijk druk geweest om mensen erop te attenderen dat vrijheid een kostbaar goed is. Dat blijkt ook nodig als we zien wat er in de landen om ons heen gebeurt. Na de jaren 40-45 verdween het prikkeldraad langzaam maar zeker. Anno 2015/2016 zien we ook in Europa weer volop prikkeldraad. Onze vrijheid en voorspoed trekken mensen aan. Vluchtelingen of profiteurs, we weten het niet, het zijn mensen en sommigen van ons worden er door overweldigd. We zetten mensen weer achter draad, prikkeldraad. Mensen attenderen dat vrijheid een kostbaar goed is, dat hebben we als Stichting 4 mei Beverwijk gedaan door zo’n 20 schoolklassen met Jan van der Linden door Beverwijk te laten fietsen. Jan legde uit, waar in onze stad de oorlog daadwerkelijk voelbaar was, met aanslagen, razzia’s, onderduikers. We hebben aan het Stationsplein ruim 100 foto’s geëxposeerd van Beverwijk in de oorlog. Het liep niet storm, maar de mensen die kwamen bleven lang, kwamen soms terug met foto’s en verhalen. De oorlog leeft en houdt ons nog altijd bezig. Het is aan ons, aan u, om te zorgen dat iedereen zich op een dag als vandaag realiseert wat er toen is gebeurd’.

Het miniconcert van het Tata Steel Orkest begint langzamerhand een traditie te worden. Het ‘O Haupt voll Blut und Wunden’(uit de Matthäus Passion van Bach) en het kerklied ‘Blijf mij nabij’ waren terechte keuzes van het Tata Steel Orkest, dat had besloten om dit jaar te eindigen met het ‘Roses of Picardy’, een ietwat luchtiger nummer (het populairste lied in de Eerste Wereldoorlog, met name bij de Britse strijders) op een altijd zo bezwaarde dag.
Voor kapitein Ria Schuitert heeft vrijheid ‘heel veel te maken met de afwezigheid van angst. Net als in de Tweede Wereldoorlog hebben we vandaag de dag te maken met wrede en autoritaire groeperingen, die zich schuldig maken aan aanslagen, martelingen, slavernij en massamoord. Soms komt het heel dichtbij – Parijs, Brussel – en raakt het ons diep in ons hart’.

Nick Taylor-Parking

De lange stoet bezoekers liep tegen achten, geleid door bestuurslid Mark Haije, naar het grasperk bij de oude ingang van Duinrust. Twee leerlingen van het Kennemer College (Kim de Wit en Tessa Graftdijk) declameerden zelfgeschreven gedichten. Aan Nick Taylor-Parking, leerling van De Wilgeroos, de eer om ook op deze plek zijn gedicht voor te lezen, zoals hij eerder deed op het Stationsplein.

Giel Brantjes las de eerder genoemde brief van Giel Pais voor.

Teun-Jan Tabak: “Joodse winkelier uit Beverwijk in de gaskamer”, stond er in de krant. Het betreft Giel Pais, een Joodse winkelier, die op de Cornelis Matersweg een winkel had met kleding, schorten, bedden en matrassen, een manufacturenwinkel.
Giel Pais was getrouwd met een Duitse, dat huwelijk liep stuk in 1942. Deze Joodse winkelier uit Beverwijk belandde uiteindelijk in kamp Westerbork. En daar schreef hij enkele brieven en kaarten aan bekenden in Beverwijk.
Giel Pais vreest wat hem te wachten staat. Hij schrijft ondermeer een brief aan Barend en Guurt Hulscher aan de Noorderwijkweg, waar Giel vaak koffie kwam drinken. Een brief in bezit van de familie Hulscher, maar die ook bewaard is door de Beverwijkse familie Brantjes en wordt voorgelezen door Giel Brantjes, die door zijn ouders naar Giel Pais vernoemd is’.

Hoornist Edwin Duineveld van het Tata Steel Orkest blies de taptoe. Met het gezamenlijk zingen van het eerste en zesde couplet van het Wilhelmus en een stille tocht langs de oorlogsgraven liepen de meeste bezoekers opnieuw naar de aula voor het miniconcert van het Tata Steel Orkest. Daarna, tegen de klok van negenen was er voor eenieder koffie en thee en volop gelegenheid om na te praten.

Logo 4mei Beverwijk

© foto’s en tekst: Stichting 4 mei Beverwijk
foto’s tenzij anders vermeld: Wim Moonen

De Belastingdienst heeft de Stichting 4 mei Beverwijk aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling, ANBI. De beschikking gaat met terugwerkende kracht in per 1 januari 2012. Wij zijn bevoegd om het ANBI-logo te gebruiken. Deze status betekent dat eenmalige giften of jaarlijks terugkerende donaties voor u aftrekbaar zijn van uw belastbaar inkomen.

Ook bedrijven die een schenking doen of activiteiten sponsoren komen voor deze regeling in aanmerking. Zie voor meer informatie www.anbi.nl en www.belastingdienst.nl Het bankrekeningnummer van onze stichting is: NL38INGB0001975614 ten name van Stichting 4 mei Beverwijk.

Logo 4mei Beverwijk

© foto’s en tekst: Stichting 4 mei Beverwijk
foto’s tenzij anders vermeld: Wim Moonen

De Belastingdienst heeft de Stichting 4 mei Beverwijk aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling, ANBI. De beschikking gaat met terugwerkende kracht in per 1 januari 2012. Wij zijn bevoegd om het ANBI-logo te gebruiken. Deze status betekent dat eenmalige giften of jaarlijks terugkerende donaties voor u aftrekbaar zijn van uw belastbaar inkomen.

Ook bedrijven die een schenking doen of activiteiten sponsoren komen voor deze regeling in aanmerking. Zie voor meer informatie www.anbi.nl en www.belastingdienst.nl Het bankrekeningnummer van onze stichting is: NL38INGB0001975614 ten name van Stichting 4 mei Beverwijk.