Jaarrede Dodenherdenking 4 mei 2016

Kapitein Ria Schuitert, Legers des Heils Kennemerland

Elk jaar herdenken we op 4 mei de oorlog en vieren we op 5 mei dat we vrij zijn.
Hoewel velen van ons nooit bewust te maken hebben gehad met oorlog (hoewel iedereen de gruwelijke beelden van vroeger of uit oorlogslanden wel kent), is het moeilijk voor te stellen wat een oorlog met je doet.
En hoe het moet voelen om je niet echt vrij te kunnen bewegen en je elke dag te moeten schikken naar de grillen van de bezetters.
Vandaag herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en van oorlogsgeweld sindsdien. Helaas moeten we constateren dat sinds 1945 de wereld nog geen dag vrij is geweest van oorlog.
Altijd is er wel ergens in onze wereld oorlog, leven mensen niet in vrijheid, maar leven mensen met angst.
Het is elk jaar goed om even bewust stil te staan bij het concept vrijheid.
In Nederland hebben we niets te klagen als we het hebben over vrijheid. Want van nature ben je vrij. Er is geen oorlog, je leeft niet in een dictatuur en je hebt elke dag de mogelijkheid om je eigen keuzes te maken. En toch voelen, ervaren we dat niet altijd zo. Soms zit je vast in je eigen patronen en denkbeelden. Je moet van alles en daarom lijkt het alsof je nooit echt vrij bent. En misschien leeft er diep in ons wel het verlangen om echt vrij te zijn…
Voor mij heeft vrijheid heel erg te maken met de afwezigheid van angst. Evenals in de Tweede Wereldoorlog hebben we vandaag te maken met wrede en autoritaire, en nu zelfs extremistische groeperingen die zich schuldig maken aan aanslagen, martelingen, slavernij en massamoord. Soms komt het heel dichtbij, Parijs, Brussel en raakt het ons diep in ons hart. Terwijl die dingen op plaatsen wat verder weg, dagelijks gebeuren, maar ons minder raken. Op dit moment zijn er zestig miljoen mensen op de vlucht voor geweld, vervolging en oorlog. Van hen is 51% onder de achttien jaar. Het aantal mensen op de vlucht is sinds de Tweede Wereldoorlog voor het eerst weer boven de vijftig miljoen.
Dit betekent niet dat het opnemen van de vele vluchtelingen altijd eenvoudig is. Het kan soms zelfs beangstigend zijn. Maar die angst moeten we ombuigen naar terechte zorgen, om daarna zo goed mogelijk te kunnen zorgen voor elkaar. De oplossing is dat we nooit stoppen met het hooghouden van de waarden die het vrij-zijn mogelijk maken. We mogen ons vrij-zijn niet laten afbakenen door degenen die de vrijheid tarten, of door impulsiviteit. Dat is onze waarden onwaardig. Wie zijn principes meteen inruilt als ze daadwerkelijk worden getest, heeft ze nooit gehad.
In plaats daarvan moeten we steeds opnieuw nadenken over de wijze waarop de vrijheid zo goed mogelijk beschermd is. Elk jaar weer. Elke dag weer. Het behoud van onze vrijheid ligt in het afwijzen van haat en in het feit de angst niet de overhand te laten krijgen. Als de vrijheid op de proef wordt gesteld, moeten we haar nog steviger omarmen.
Helaas zorgt de angst van mensen dat we geblokkeerd worden. Angst is een groot nadeel. Ze verhindert ons te doen wat we werkelijk willen en moeten doen. We voelen ons bedreigd, onzeker. Angst maakt dat mensen verkeerde besluiten nemen.
Angst maakt dat we dingen niet goed zien en verkeerd inschatten.
Angst heeft iets onbepaalds.
Angst komt door het onbekende, niet goed weten hoe of wat.
Laten we er voor waken dat we de angst niet laten regeren in ons leven, in onze wereld.
Deze week las ik de volgend spreuk:

echte vrijheid zul je pas hebben wanneer je bereid bent die aan andere te geven

Echte vrijheid zul je pas hebben wanneer je bereid bent om die aan anderen te geven.

Wat is dan die vrijheid?
Wil vrijheid zeggen dat alles kan en mag, ongeremd en zonder grenzen zonder enige belemmering?
Ik denk het niet; ik denk dat vrijheid te maken heeft met hoe we met elkaar omgaan, met het respect dat we aan elkaar tonen.
Vrijheid is ook de ander accepteren zoals die is.

Voor mij heeft vrijheid ook te maken met leven, staan in deze wereld, in deze maatschappij vanuit de liefde van God.
Als we vanuit de liefde elkaar tegemoet gaan, zal alles anders zijn.
Is beleving van vrijheid misschien dit:
Als je niet aan handen of voeten gebonden bent.
Als je je vrijelijk durft te laten gaan.
Als je de ruimte vindt om te zijn wie je ten diepste bent.
Als je de gelegenheid krijgt om te worden wie je kan zijn.
Vrijheid is er als je zeggen kunt wat je kwijt wilt, wat je op je hart hebt, wat je bezig houdt.
Vrij ben je als je daarover kunt spreken.
Vrij zijn in woorden en in daden.
Aan vrijheid handen en voeten geven is, als je paal en perk weet te stellen wat voor jou en de ander toelaat baar is.
Maar….vrijheid is ook: de ander de ruimte geven om zijn/haar verhaal te doen.
Met open hart en oor luisteren en begrip tonen.

Beleving van vrijheid is in alle vrijheid een ander zijn /haar vrijheid gunnen,
niet gehinderd door angst of gevaar.
Vrij zijn wil ook zeggen: jezelf kunnen geven, kwetsbaar durven zijn, ontvankelijk durven zijn, niet gehinderd worden door angst, schaamte of verdriet.

Ik eindig met woorden van Phil Bosman; die als het ware mijn droom voor onze wereld zijn………

Leven in vrijheid;

Laat ons samen varen. Wij zitten in hetzelfde bootje. Alle mensen, samen in dezelfde boot. Mensen die samen varen.
Een fantastische droom. De zon danst aan de hemel. De vissen zingen in de zee! Alle mensen samen in eenzelfde wereldboot.
Zwakken en sterken. Alle volkeren en talen en rassen. Machtigen en machtelozen. Armen en rijken.
Mensen die samen varen, samen op de wereldzee, in dezelfde zon, op dezelfde baren, wind mee, wind tegen, in dezelfde storm. Samen varen! Er zijn geen zwakken meer, geen machthebbers meer, geen armen en geen rijken. Niemand wordt meer overboord gegooid, geen mens meer in het onderruim om te sterven van honger.
Er is geen oorlog meer rond de commandobrug. Zangers lopen over het dek met een lied. Iedereen is veilig en geborgen.

Een fantastische droom!
Waarom moet ik ontwaken en zag ik een arme gehavende boot op drift en met een wild kompas?
En hoorde ik de idealisten wanhopig roepen om een ‘hart’?
Mag ik u, mag ik jou vragen een beetje van je eigen hart binnen te brengen in de boot!
(Phil Bosman)

Vrijheid = leven vanuit de liefde van je hart.